De strijd is gestreden
Aan mij de droevige taak om de weblog van Michiel af te sluiten. Geen idee hoe dat doorgaans met weblogs gaat, maar als het aan mij ligt blijft hij nog in de lucht tot in de eeuwigheid, als monument van en voor Michiel, omdat het past in een van de wensen die Michiel uit heeft gesproken: “dat hij niet wil dat we hem vergeten”.
Ik realiseer me dat ik er met deze inleiding vanuit ga dat het bekend is dat Michiel er niet meer is. En dan bedoel ik het droevige feit dat hij ons op 16 februari is ontglipt.
Uiteraard blijft hij in onze gedachten en ons hart voortleven, maar als persoon heeft hij het licht uitgedaan en de deur achter zich dicht geslagen.
De laatste etappe is tamelijk snel verlopen, maar als we terugkijken naar de periode vanaf 24 oktober, de dag dat we het slechte nieuws van de kanker kregen, doet het me toch veel pijn om terug te kijken naar drie en een halve maand van een verschrikkelijk aftakelingsproces, wat eigenlijk veel te lang duurde.
Weliswaar is er nog tijd en ruimte geweest om zogenaamde leuke dingen te doen. En Michiel heeft hiervan met volle teugen genoten, maar het is toch wel een “leuk” tussen aanhalingstekens, omdat je het moet zien in de context van een reeds aangezegde dood.
Kerst en oud tot nieuw, voor het laatst, en de verjaardagen van je vader, moeder en je geliefde. Nog een keer vliegen (naar Barcelona). Enkele dagen naar Londen met de familie, een groot ID&T feest in Arnhem, Coldplay in Rotterdam, gevlogen met Koen, je moeder in een Porsche vervoeren met 240 km per uur op de A27, een laatste keer een pizza eten in een Italiaans restaurant, een Big Mac eten bij McDonalds, en met je neven, nichten en lievelingsoom en tante uitgenodigd worden voor een heerlijk en gezellig “hapje eten”.
Eén gebeurtenis noem ik bewust niet in dit rijtje, omdat die juist over die aanzegging wordt getild, en in feite een overwinning kan worden genoemd op de dood.
Michiel trouwde met Eva op 3 februari, een “commitment” naar elkaar van echte liefde.
Maar ik kan niet vergeten dat het voor Michiel steeds moeilijker werd. Vooral bij het terugkijken naar de vele foto’s die over de afgelopen periode gemaakt zijn word ik overvallen door een intense droefheid. Je kunt de angst en radeloosheid zonder perspectief, van zijn ogen en houding aflezen.
Door zijn strijdlust lukte het hem echter wel om gemeend en in dankbaarheid te genieten van alles wat men voor hem organiseerde, waarvoor grote dank. Het zat niet in hem om mensen op enige manier teleur te stellen, maar wat moet hij zich toch klote gevoeld hebben.
Ik neem het mezelf kwalijk dat ik niet meer benadrukt hebt dat hij egoïstischer moest worden, meer naar zichzelf moest kijken.
De laatste 2 stukken uit de hand van Michiel in deze blog hebben de pakkende titels “kan het nog slechter” en “benauwdheden oplossen”, en deze 2 stellingen zijn in mijn ogen illustratief voor de strijd die is gestreden.
Michiel is altijd bang geweest om van benauwdheid te sterven, en veel zorg is er naar uitgegaan om dit te voorkomen. Drainage, medicatie, saturatiemeeting etc.
Ik denk dat benauwdheid wel een rol heeft gespeeld bij het sterven, hoewel hij dat niet gevoeld moet hebben.
En dan de stelling “kan het nog slechter” die eenvoudig is te pareren met “neen het kan niet slechter…” En daar is alles mee gezegd.
En dan wil ik er ook nog enkele facetten van de huidige tijdgeest erbij halen, en hoe Michiel daar in stond.
1) Jeugd, jongeren zouden weinig ambitieus zijn, en gaan voor de middelmaat.
Michiel was het voorbeeld van het tegenovergestelde. Met CF en een longtransplantatie, en dan nog een studie volgen voor een onzekere toekomst.
2) Jongeren zouden egocentrisch en narcistisch zijn.
Michiel keek juist te veel door andermans ogen naar zichzelf, was zeker niet primair op zoek naar zichzelf. In feite cijferde hij zich zelf soms weg. Ik heb hem meerdere keren moeten vragen om te stoppen met overal excuses voor te vragen, en overal specifiek voor te danken.
3) In deze tijd ontloopt men vaak verantwoordelijkheden, voelt men zich onaantastbaar, en zoekt de schuld bij anderen.
Dit laatste punt zit me behoorlijk dwars. Michiel nam altijd de verantwoordelijkheid, stelde zich zeker niet onaantastbaar op, maar hij is zeker niet verantwoordelijk voor zijn ziekte, en heeft ook niets gedaan waarvoor hij de lijdensweg verdient die hij heeft moeten ondergaan. De schuld moet dus ergens anders liggen.
Niet dat het wat uitmaakt, maar passend in de huidige tijdsgeest ben ik dus wel op zoek bij welke onverlaat ik dit op zijn bord kan leggen?
Toen het moeilijk was om nog een levensdoel te vinden, en de artsen niet veel meer konden doen dan verzachten, heeft Michiel, na een leven van een goed kwaliteitsgehalte, maar helaas zeer beperkt van kwantiteit, in aanwezigheid van zijn dierbaren, de strijd opgegeven.
Inmiddels is het 26 februari 2012. Mede door de inzet van een uitstekende begrafenisonderneming, en van Eva, Dorie, Simone en Koen, hebben we Michiel een waardig afscheid kunnen geven in een prachtige entourage.
En het is indrukwekkend om te zien dat we met ruim 450 mensen Michiel hebben herdacht. Dat moeten toch allemaal mensen zijn waar Michiel iets heeft nagelaten.
Ook de donatie tijdens het afscheid voor onderzoek naar CF van 2775 euro is ongelooflijk.
En al die aandacht, hulp, lieve woorden en begrip van zovele anderen helpen het leven zonder Michiel draaglijker te maken, waarvoor dank namens alle dierbaren rond Michiel.
Eva verwoordde het als volgt: Michiel ligt als een scherpe steen in onze maag. Het leven gaat verder, de scherpe kantjes zullen er naar verloop van tijd afgaan, maar die steen blijft…
Maar we missen hem nu al, en weten nog niet hoe we verder moeten.
Henk.
Recente reacties